Gezag

Geliefde gemeente van onze Heer Jezus Christus,

Kun jij een beetje tegen gezag?
Iemand die op zijn strepen staat, komt meestal over als arrogant.
Wie zijn rank laat tellen, is te bazig.
Volgens mij kunnen we niet zo vaak tegen gezag.
Het roept iets van opstand, van zelf–doen, in me wakker.
Een jaarthema over luisteren, hoor je me?, loopt dan ook het risico,
dat het gaat klinken als: en nou moet je luisteren!
En in mijn achterhoofd zie ik een wijzend vingertje,
of een vuist die op tafel slaat.

Gezag dat zich laat afdwingen, voelt niet goed.
Het oude rijtje van de dokter, de dominee en de notaris,
of respect voor mensen in uniform.
Is niet vanzelfsprekend, en we zijn daarin iets kwijt geraakt,
en tegelijk snap ik het ook.
Gezag wek je namelijk niet op door op een podium staat ruzie te maken,
tegen elkaar in te schreeuwen, over wat nu goed leiderschap is.
Man, ik werd er moe van en ben snel weer weggezapt.
Gezag heb je niet, dat moet je verdienen.
Je geeft iemand macht, omdat je die vertrouwt.
Niet omdat hij het hardste roept, of om de toga of witte jas die hij aan heeft.

Deze zondag na hervormingsdag, is het goed om het lijntje door te trekken.
Je zag precies hetzelfde in de tijd van de reformatie.
Iets is niet waar, omdat de priester het zegt,
lees het zelf maar in je moedertaal, en durf te denken.
De Geest is net zo goed uitgestort op jou en mij.
Macht mag niet misbruikt worden, een weerwoord is dan nodig.
Soms waren het juist de gewone kerkmensen
die dominees weer op het rechte pad brachten.

En tegelijk …
Protestanten zijn misschien wel rebelser dan katholieken,
het niet aannemen, maar zelf willen ontdekken,
kan ook wat kinderlijks krijgen.
We zeggen vroom dat we vertrouwen op de Heilige Geest.
Maar even heel eerlijk gezegd, met al ons beroep op de Geest,
dat wij toch echt goed hebben geluisterd naar het woord van God,
er is veel onenigheid over wat de bijbel dan precies zegt.
Ik heb het goed gehoord! – Nee, ik heb het begrepen!
En met een beetje pech weer een kerkscheuring als we het niet eens zijn.

Ik heb echt vertrouwen dat de Geest ons Gods woord laat verstaan.
God is verstaanbaar. Dus spreken in de volkstaal,
ik moet er niet aan denken hier in het latijn voor te gaan.
En jullie denk ik ook niet :)
En als ik er naast zit, verwacht ik van u en van jou, dat je tegengas geeft.
Maar zijn we niet een beetje te eigengereid soms?
Wil ik mijn hoofd buigen, ook als het me niet aanstaat?
Test je bereidheid om te luisteren naar eerdere of andere tradities.
Sta open voor andere plekken waar je God kunt ontmoeten,
neem de moeite om echt te luisteren.
Of kan het soms alleen op mijn manier?
Maar dan verwar ik zomaar de verlangens van mijn eigen hart,
voor de stem van de Geest. Met een vroom sausje
en een beroep op God, kun je dan lekker doen wat zelf goed voelt.
… Maar dat kan de bedoeling niet zijn!
Kortom, hoe gaan wij om met geestelijk gezag?

Met dit in het achterhoofd gaan we naar de bijbeltekst toe.
Omdat de Romeinse officier weet hoe je met gezag moet omgaan.
Daar willen vanmorgen van leren.

De centurion gaat naar Jezus toe. Hij snap hoe macht werkt.
Chain of command, dat is wat ze in het leger begrijpen.
De functie van centurion is iemand die 80 soldaten aanstuurt.
Zes van die groepen vormen samen een cohort,
en een legioen bestond uit 10 cohorten.

Als Centurion zorgde hij voor orde onder zijn manschappen.
verdeelde taken, voerde straffen uit als de nodig was,
maar moest natuurlijk ook luisteren als zijn meerdere een opdracht gaf.
“Ook ik ben iemand die onder andermans gezag staat
en zelf weer soldaten onder zich heeft,
en als ik tegen een soldaat zeg: “Ga!” dan gaat hij,
en tegen een andere: “Kom!” dan komt hij,
en als ik tegen mijn dienaar zeg: “Doe dit!” dan doet hij het.”

Jezus vind dit heel bijzonder.
Want doordat de centurion bij Jezus komt,
erkent hij dat Jezus de macht heeft over alle mensen,
over alle ziekte, over het hele leven.
Ook die zieke knecht, waar de centurion zo mee begaan is,
Hij gelooft dat Jezus ziekte soldaat kan maken, en pijn de baas is.

Deze Romein staat niet op zijn strepen maar is opvallend bescheiden.
We weten uit het onderwijs van Jezus,
dat soldaten van burgers konden eisen hun last te dragen.
Daarmee konden ze best wel misbruik maken van hun overmacht.
“Jij loopt een mijl met mij mee.”
Jezus leert dan om gerust nog een mijl mee te lopen. Matt.05:41
Niet leuk, maar wel dienstbaar.

Maar deze centurion doet dat niet.
Hij eist niet. Hij vraagt om Jezus’ hulp.
Als Jezus dan heel bewogen reageert,
en zegt: “Ik zal meegaan en hem genezen” ,
zegt de soldaat: nee! dat ben ik niet waard.

Dat is geen valse bescheidenheid.
Nee, hij kent en respecteert daarmee de joodse wetten.
Als je bij een heiden in huis kwam werd je onrein.
Jezus was met alle liefde een extra mijl gegaan,
maar de soldaat zegt: doe geen moeite.
Net zoals ik een commando geven kan,
hoeft ook u het woord maar spreken. Dat is genoeg.

Tegen de centurion zegt Jezus: Ga naar huis.
Precies de woorden die de soldaat gebruikte om te laten zien,
dat hij gezag begrijpt.
Als een goed soldaat gehoorzaamt hij zijn bevelhebber.
“Zoals u het geloofd hebt, zo zal het gebeuren” , zegt Jezus
En precies op dat moment genas zijn slaaf.

De centurion ziet het niet gebeuren. Maar hij gaat. In geloof.
Want Jezus’ woord is genoeg.

Jezus is erg onder de indruk. Dit is een groot geloof.
Niet opeisen of claimen, maar bescheiden vragen.
Vertrouwen dat Jezus over alles het commando voert,
en vertrouwen dat alleen een machtswoord voldoende is.
“Ik verzeker jullie: bij niemand in Israël heb ik zo’n groot geloof gevonden.”

Jezus legt dan aan de omstanders uit, uit alle windstreken,
zullen de volken aanschuiven bij Abraham aan tafel.
Niet alleen de joden, maar ook een Romein,
zal welkom zijn op het feestmaal van het koninkrijk van de hemel.
En er zijn oorspronkelijke erfgenamen die hem afwijzen,
die zullen worden verbannen. Ook hierin zie je Jezus’ gezag.
En dat gaat over jou en mij.
Hij wilde ons, zootje heidenen, er ook bij hebben.
En uiteindelijk zal alle knie zich buigen.

Maar leer dan ook nu al van het geloof van deze Romein.
Die snap hoe gezag werkt. Die Jezus het hoogste gezag geeft.
Die autoriteit heeft over ziekte en pijn.
Die niet zit te wachten op opzienbarende gebaren,
maar weet dat een woord genoeg is. Hij ziet hoeveel macht Jezus heeft.

Jezus zegt later dat hem, al bij een knip van de vingers
meteen twaalf legioenen beschikbaar staan. Mt.26:53
Het is echt waar, hemel en aarde staat onder zijn beheer.
Hem is gegeven alle macht in hemel en aarde Mt. 28:18
En wonderlijk en liefdevol zegt hij: ik ben met jullie, alle dagen.
Weet je wel hoeveel power je dan achter je hebt?
Beseffen we wel, dat hij de Heer van het heelal is?
Die niet te min is om het huis van een buitenlander binnen te gaan,
zelfs niet als hij er onrein van wordt.
Hij kwam bij ons heel gewoon, en tegelijk is Hij de hoogste koning.

Wat zo mooi is aan deze centurion,
is dat hij eigenlijk net zo met zijn macht omgaat,
zoals Jezus dat zelf deed.

Paulus vertelt dat zo mooi in Filippenzen.
Jezus hield aan zijn goddelijke macht niet vast,
zo van: dat is mijn recht, ik zal mijn macht laten gelden,
en even laten zien wie de baas is.
Nee, hij deed afstand van zijn goddelijke macht.
Kwam hier als een slaaf, als de minste,
waste de voeten van zijn leerlingen.
Hij laat daarmee zien hoe zijn leiderschap eruit ziet.
Daarom was het ook niet erg geweest als Jezus onrein zou worden,
door het huis van een heiden in te gaan.
Dat hij macht over ziekte pijn en dood heeft,
is omdat hij onze ziekte, onze pijn, en ons sterven op zich nam.
Hij droeg jou en mijn fouten. Onze zonden, gedragen door het lam van God.
Wat een wonder eigenlijk,
dat de heilige, zijn handen wilde branden, aan onze onreinheid …

Dit kan je aanspreken, als je niet zo van gezag houdt.
Dat Jezus mild is, en geduldig, dat hij zich opstelt als een slaaf.
Maar dan vergeet je het belangrijkste. Hij is wel de Heer.

Het verhaal van Jezus eindigt niet bij zijn slavendood, zijn vernedering.
Het hele punt is juist die beweging van bukken, is juist:
hoe Jezus zijn schouders onder de hele wereld heeft gezet.
Om ons weer op te tillen uit ons dode leven.
Om de wereld nieuw leven in te blazen door zijn opstanding.
“Daarom” zegt Paulus: “heeft God hem hoog verheven
en hem de naam geschonken die elke naam te boven gaat,
opdat in de naam van Jezus elke knie zich zal buigen, in de hemel,
op de aarde en onder de aarde, en elke tong zal belijden:
‘Jezus Christus is Heer,’ tot eer van God, de Vader.”
Het doel is: glorie aan God. Hij is de hoogste heer.

Vanmorgen kijken we naar de soldaat die dat begrijpt:
Jezus is de hoogste heer.
De centurion lijkt op Jezus.
Dat daagt jou en mij uit, om hen daarin na te volgen.

Die bewogen is, en zorg–draagt voor zijn slaaf,
zoals God bewogen is, en zorgt voor ons.
De soldaat die macht heeft, maar het niet doordrukt,
net zoals Jezus, die dient en de minste wil zijn.
De soldaat die vertrouwen heeft, dat een woord genoeg is.
Die gelooft dat alles en iedereen naar Jezus moet luisteren,
en daarom ook bij hem komt met zijn hulpvraag.

Als je Jezus kent, hoe mild hij is, hoe vol liefde;
hoe hij zich naar jou en mij heeft toegebukt,
om zijn schouders te zetten onder ons leven,
dan weet je dat hij de lof en de eer waard is.
Dan vertrouw je het hem toe, om alle macht te hebben.

Begrijp me niet verkeerd. Jezus heeft die macht,
of je hem die toekent of niet; hij heeft de macht.
En eens zal alle knie zich buigen.
Maar ken toch hoe vol liefde hij is.
Hoe licht zijn last is.
Omdat je weet dat hijzelf met je meedraagt.
Net als de centurion, claimt hij jouw liefde niet,
maar hij vraagt er wel om.
En in zijn huis mag je wel binnen gaan, daar wordt je rein van.
Schuif aan bij vader abraham en de centurion,
en al die heiligen ons voorgegaan.
Dan buigen we onze knieën, voor de grootste koning,
die voor ons de minste werd, de voeten waste
maar zo liet zien de grootste te zijn.

Amen